Schrijf je in voor de nieuwsbrief
Als je de kans krijgt om mee te varen op het nieuwste schip voor de Koninklijke Marine, dan grijp je die met beide handen aan. Zelfs als je al zeeziek wordt als je naar een schip kijkt. Het nieuwe Combat Support Ship (CSS) Den Helder maakte onlangs de eerste proefvaart van Galaţi naar Vlissingen en ik mocht van Palma de Mallorca tot Lissabon meereizen. De reden was tweeledig: enerzijds om zo veel mogelijk te weten te komen over een werkend marineschip en anderzijds om verslag te doen van het werk van onze mensen aan boord.
Tekst en foto’s: Eefje Koppers
Op een zonnige zondagnamiddag in Palma de Mallorca trok ik de veters van mijn nieuwe werkschoenen nog wat strakker aan. Een klein beetje nerveus, maar vooral heel erg enthousiast was ik aan het wachten op de taxi die ons van het hotel naar de plaatselijke marinebasis zou brengen. Met mij wachtte een flink clubje andere opstappers: drie collega’s uit Vlissingen, eentje uit Gorinchem en een aantal Roemeense collega’s en onderaannemers. We werden met een watertaxi naar het schip gebracht. Helaas was een echt goede blik op het CSS ons niet gegund, want het was al donker tegen de tijd dat het transferbootje ons onderaan de staatsietrap afzette. Desondanks was het indrukwekkend om het schip eindelijk in het echt te zien.
Het nieuwe Combat Support Ship is zó indrukwekkend.
Het was het begin van een reis vol verwondering, leermomenten, unieke ervaringen, leuke gesprekken, lange dagen en bijzondere momenten. Een van de eerste dingen die opviel was de verlichting. Zodra het donker wordt, switcht die van wit naar rood. Dat heeft een logische reden, want het zorgt ervoor dat dat je ogen sneller aan het donker wennen als je ineens naar buiten of op de brug moet. Maar als je dat niet weet, omdat je nog nooit eerder aan boord van een werkend marineschip bent geweest, zien al die rood verlichte gangen en hutten er vreemd uit. Net zoals het tegelijkertijd heel logisch én gek is dat alle stoelen met een riempje aan de tafels en bureaus worden vastgezet om ze op hun plaats te houden als het spookt op zee.
"Het was een reis vol verwondering, leermomenten, unieke ervaringen, leuke gesprekken, lange dagen en bijzondere momenten." Eefje Koppers
Ik deelde mijn verrassend ruime hut met Loes van COMMIT. De eerste nacht deed ik geen oog dicht vanwege alle nieuwe indrukken, geluiden en een bed dat een stuk smaller en harder was dan ik gewend ben. Gelukkig wende het snel, zeker omdat ik iedere avond hondsmoe mijn bed in rolde. Een belangrijke tip: als je je mobiel als wekker gebruikt, zet je tijdsinstelling dan op handmatig, niet automatisch. De tijd aan boord komt namelijk niet altijd overeen met de tijdzone waarin je je bevindt. Zo zit je dan niet net als ik een uur te vroeg in de Centrale Eetruimte (CER) je afvragend waarom er geen eten is en er niemand in de buurt is.
De hutten voor de opstappers waren verrassend ruim.
Dankzij de gedetailleerde plattegronden die overal hangen, moest je erg je best doen om te verdwalen. Dat nam niet weg dat op ik één van de eerste dagen verdacht lang aan het zoeken was naar mijn hut om erachter te komen dat die zich een dek hoger bevond. En dan was er nog de keer dat ik ’s avonds met mijn boek onder de arm de hut van de commandant binnenliep op weg naar de officers’ day room die op precies dezelfde plek zat, alleen dan een dek lager…
Met intense bewondering heb ik de Damen Naval-collega’s aan het werk gezien. Ze maakten zulke lange dagen. Het ontbijt werd geserveerd tussen 6.30u en 7.30u en om 7.15u stond het eerste overleg van de dag al gepland. Het laatste overleg van de dag was om 19.00u, maar ook daarna werd er lang doorgewerkt, soms tot diep in de nacht. Gedurende de dag waren er talloze overleggen en briefings tussen Damen Naval, COMMIT en de bemanning. Hierin werd het functioneren van het schip besproken, eventuele problemen en verbeterpunten gemeld en de verschillende Sea Acceptance Tests (SATs) voorbereid om ervoor te zorgen dat aan alle voorwaarden voor de test werd voldaan. Zo moesten bijvoorbeeld sommige manoeuvreertests uitgevoerd worden als alle vier de dieselgeneratoren online zijn en waren er voor andere tests bepaalde wind- en weersomstandigheden nodig of diep of juist ondiep water.
December op de Middellandse Zee: alleen maar mooie zonsondergangen.
Er werden iedere dag veel verschillende tests en metingen uitgevoerd. Het was een uitdaging om alles bij te benen, vooral omdat niet alle tests even zichtbaar zijn. Daarnaast waren er ook metingen, voor trillingen en geluid, die alleen ’s nachts konden worden uitgevoerd en waarvoor onze collega’s Arjan Thiellier en Werner Verhaegen iedere ruimte van het schip moesten bezoeken. De uitdaging was niet alleen het inplannen van alle SATs in het overvolle schema, maar alle resultaten moesten worden geverifieerd en gecertificeerd door het team van classificatiebureau DNV. Natuurlijk waren er tests die niet in één keer konden worden afgerond en dan moest er een nieuw moment worden gevonden om de test opnieuw te kunnen doen.
Op woensdag stond een tweetal indrukwekkende SATs op het programma: de brandblusinstallaties op het dek en de pre-wetting. ’s Ochtends werden de schuimblusinstallaties op het helidek en bij de Replenishment At Sea (RAS) installaties getest. Als er bij het overpompen van brandstof brand ontstaat of als er een helikopter neerstort, is er een flinke schuimlaag nodig om te kunnen blussen. En we hadden een primeur, want het CSS is het eerste Nederlandse marineschip dat het fluorvrije, biologisch afbreekbare schuim van InnoVfoam aan boord heeft dat bij gebruik geen schade toebrengt aan het milieu.
De schuimblusinstallaties op het helidek in actie tijdens de Sea Acceptance Test.
Op het helidek werden drie palletkisten met spanbanden verankerd om de kracht van de schuimkanonnen te testen en te zien hoe dekkend de schuimlaag was. Eerst werd het schuimkanon op bakboord getest en veranderde het helidek in een wit wonderland. Het schuimkanon aan stuurboord voegde er een eigen schuimlaag aan toe en tot slot werden beide kanonnen tegelijk ingeschakeld. De besturing gebeurde met een afstandbediening vanaf het seindek, dus in noodgevallen hoeft er niemand op het dek aanwezig te zijn. Aan het eind van de oefening stonden de kisten niet meer op hun plek en waren ze rijkelijk bedekt met schuim. Het mooie is, dat de blusinstallaties niet alleen schuim, maar ook water kunnen spuiten, dus na de test werd het dek weer mooi schoongespoten. SAT geslaagd!
"Ik heb walvissen gezien, een dolfijn en een vallende ster. Ik ben door de Straat van Gibraltar gevaren, heb een schietoefening op het helidek kunnen bijwonen, het schip een half uur mogen besturen en zo veel gezien, gedaan, beleefd en geleerd." Eefje Koppers
Tijdens de pre-wetting SAT werd de deksproei-installatie grondig getest.
Later die dag werd begonnen met het eerste deel van de pre-wetting. Deze test was bedoeld om te zien of de deksproei-installatie de gehele buitenkant van het schip kan schoonspoelen in geval van bijvoorbeeld een chemische aanval. Op het hele schip, zelfs op de radars, de trappenhuizen van de RAS-installatie, de brug en het helidek zitten sproeikopjes waaruit zeewater wordt gespoten om het schip af te spoelen. Uiteindelijk was er niet genoeg daglicht om de SAT helemaal af te ronden, maar de volgende ochtend werd de test verder voltooid. Vanaf de brug kon ik mooi zien hoe het systeem hele schip in één keer schoonspoelde. Precies op tijd voor de Sinterklaasviering met barbecue op het helidek.
Even aan het roer van het CSS.
Helaas werd het veel te snel vrijdag, de dag dat we aanmeerden in Lissabon en ik afscheid moest nemen van het schip. Dat deed een beetje pijn, want het was een onvergetelijk reis die het beste omschreven kan worden door het woord “magisch”! Ik heb walvissen gezien, een dolfijn en een vallende ster. Ik ben door de Straat van Gibraltar gevaren, heb een schietoefening op het helidek kunnen bijwonen, het schip een half uur mogen besturen en zo veel gezien, gedaan, beleefd en geleerd. En als kers op de taart ben ik niet zeeziek geweest. Dus… wanneer mag ik weer meevaren?