Schrijf je in voor de nieuwsbrief
Vlissingen krijgt een Dokter Stumphiuspark. Het is een welverdiend eerbetoon aan de voormalige bedrijfsarts van De Schelde die baanbrekend onderzoek heeft gedaan naar de gevaren van het werken met asbest. “Mede dankzij dr. Stumphius’ ontdekking dat er onder Schelde-werknemers heel veel asbestkanker voorkwam is in Nederland in 1993 een totaalverbod uitgevaardigd op het gebruik van asbest”, zegt oud-Schelde-man Dick Schotte. De 97-jarige weduwe van de bedrijfsarts, Geerda Stumphius-Gerritsen, onthulde eind juli het naambord voor het naar haar overleden man vernoemde park.
Voormalig Hoofd Productie Dick Schotte.
Dick Schotte (77) hoef je niks te vertellen over de gevaren van asbest. Hij heeft van zeer nabij meegemaakt wat het goedje kan aanrichten. Zijn zwager is overleden aan longkanker door het werken met asbesthoudend materiaal en zelf heeft Dick een paar vlekjes op zijn longen met ingekapselde asbestdeeltjes, overigens zonder dat hij daar klachten van heeft. Dick was in de jaren zeventig en begin jaren tachtig Assistent Bedrijfsleider Scheepsbouw en vervolgens Projectleider bij Scheldepoort, de voorloper van Damen Shiprepair Vlissingen.
“Ik weet nog dat we een Belgische veerboot van rederij RMT, de Reine Astrid die voer tussen Oostende en Dover, moesten ombouwen tot een terminal”, vertelt Dick. “Kop en kont moesten eraf worden gesneden. Dat schip zat echt vol asbest. Op de werkvloer noemden ze haar Reine Asbest. In die jaren repareerden we ook nog regelmatig stoomschepen. Zelfde verhaal. Ook op die schepen overal asbest op de leidingen en turbines.”
Toch was in die jaren al bekend dat asbest gevaarlijk was. Jan Stumphius, die tussen 1954 en 1979 bedrijfsarts was bij De Schelde, had in 1969 een proefschrift gepubliceerd getiteld ‘Asbest in een bedrijfsbevolking’, waarin hij wees op de vele gevallen van mesothelioom (asbestkanker) onder werknemers van De Schelde. “Dankzij zijn studie is de asbestproblematiek landelijk op de politieke agenda gezet en raakten Kamerleden, vakbonden en directies van scheepswerven uiteindelijk allemaal doordrongen van de grote gezondheidsrisico’s van deze stof”, vertelt Dick.
Burgemeester Bas van den Tillaar overhandigt het naambord van het Dokter Stumphiusparkaan aan Geerda Stumphius-Gerritsen.
Dick werkte bij Scheldepoort van 1971 tot 1982. Na een overstap van vijf jaar naar een scheepswerf in Delfzijl, keerde hij op verzoek van De Schelde in 1987 terug bij het Vlissingse bedrijf en werd Hoofd Productie bij Scheepsnieuwbouw, waar toen nog zo’n zeshonderd man werkte in de productie-afdelingen. “Dat heb ik ruim tien jaar gedaan. Bij Scheepsnieuwbouw speelde het asbestprobleem relatief wat minder, hoewel we regelmatig asbesthoudend materiaal aantroffen in de pakkingen tussen pijpverbindingen. En er waren onder die zeshonderd man veel oudere medewerkers die in het verleden nog met asbestdekens hadden gewerkt. Met asbestdekens dekte je apparatuur af om die te beschermen tegen rondvliegende vonken als je aan het lassen of snijbranden was. Asbest is namelijk een prachtig middel om vonken mee op te vangen en te doven.”
Vandaag de dag vindt iedereen het vanzelfsprekend dat asbest een verboden stof is, een verbod dat we rechtstreeks te danken hebben aan het proefschrift van dokter Stumphius, ofschoon het verbod er pas vierentwintig jaar na verschijning van die studie kwam. Hij krijgt nu terecht zijn eerbetoon: een park dat zijn naam draagt in de nieuwe Schelde-wijk die, toepasselijk, verrijst achter het voormalige hoofdkantoor van De Schelde tussen De Willem Ruysstraat, Paul Krugerstraat en Van Dishoeckstraat.
"Dokter Stumphius heeft er voor gezorgd dat iedereen in Nederland nu beseft dat werken met asbest gezondheidsrisico’s met zich meebrengt die er niet om liegen." Dick Schotte
De naam Jan Stumphius klinkt veel Vlissingers nog altijd bekend in de oren omdat de bedrijfsarts niet alleen werknemers van De Schelde maar als huisarts ook hun gezinnen onder zijn patiënten mocht rekenen.
Dick was er bij toen de weduwe Stumphius op 29 juli jl. samen met burgemeester Bas van den Tillaar het naambord van het Dokter Stumphiuspark mocht onthullen. Dick kent mevrouw Stumphius al sinds begin jaren zeventig persoonlijk. Ook haar vier kinderen waren bij de onthulling aanwezig.
Dokter Stumphius heeft baanbrekend werk verricht, vindt Dick. “Hij heeft er voor gezorgd dat iedereen in Nederland nu beseft dat werken met asbest gezondheidsrisico’s met zich meebrengt die er niet om liegen. Maar het gevaar van asbest is nog altijd niet geweken, want de periode tussen blootstelling en het manifesteren van de ziekte kan wel dertig jaar zijn en nog jaarlijks sterven er in ons land zo’n zevenhonderd mensen aan longvlieskanker, een ziekte die aantoonbaar door asbest wordt veroorzaakt.”
Dr Jan Stumphius was van 1954 tot 1979 bedrijfsarts bij De Schelde en publiceerde in 1969 een proefschrift getiteld ‘Asbest in een bedrijfsbevolking’.