Een gesprek met Toon Hoebeke is een enorm interessante manier om je tijd door te brengen. Hij is onderdeel van een select groepje mensen dat hun 50-jarig dienstjubileum bij Damen viert. Daardoor gaan zijn verhalen over hoe het was om bij Damen en de Koninklijke Maatschappij de Schelde te werken helemaal terug tot het begin van de jaren 1970. Hoewel zijn verhalen uiteenlopen qua onderwerp, hebben ze een gemeenschappelijk thema: verandering.
14 augustus 1972 markeert de eerste dag van Toon’s werkzame leven. Hij was net veertien jaar oud toen hij begon bij de eigen bedrijfsvakschool van De Schelde. Het is een understatement om te zeggen dat het leer-werkprogramma groot was. In een bedrijfsnieuwsbrief uit zijn begintijd op de werf staat een artikel over de afstuderende leerlingen van dat jaar. Het meest indrukwekkend is het aantal leerlingen en het brede scala aan disciplines dat ze hebben gestudeerd: “Er waren ongeveer 100 afgestudeerden die werden opgeleid in booglassen, argonlassen, draaien, frezen, pijpwerken, scheepsbouw, modelmaken, gieterij, electrical, sectiebouw”, zegt Toon.
Het grote aantal studenten weerspiegelt de enorme invloed van De Schelde op de stad Vlissingen en omgeving. “Vroeger werkten er zo’n 5.000 mensen bij De Schelde: het was echt onderdeel van de stad”, voegt Toon toe. En hoewel het in de huidige economie ondenkbaar lijkt, bouwde De Schelde destijds niet alleen schepen, maar fungeerde het ook als woningcorporatie voor haar werknemers. “Jarenlang woonde ik in een huis van de werf; eigenlijk uit het pensioenfonds van de werf. Mijn huur werd van mijn loon afgehaald. Mensen kwamen uit het hele land om in Vlissingen te werken. Mijn buurman kwam bijvoorbeeld uit Amsterdam. Dan kreeg je een huis bij je werk. Dat kun je je vandaag de dag niet meer voorstellen.” De werkcultuur was ook heel anders dan wat wij tegenwoordig normaal vinden op de werkvloer. “Het ging er toen veel strenger aan toe. 50 jaar geleden kwam niemand te laat op het werk.”
Toon heeft tijdens zijn lange carrière verschillende functies gehad. Na twee jaar opleiding aan de bedrijfsvakschool werkte hij bij de Machinefabriek waar scheepsmotoronderdelen en diverse industriële apparatuur werden gemaakt. En toen, in 1999, werd De Schelde verkocht. “Veel mensen moesten naar Rotterdam verhuizen om hun baan te behouden. Gelukkig kreeg ik een baan aangeboden bij de scheepsreparatiewerf in Vlissingen-Oost. Dat heb ik een aantal maanden gedaan, maar door mijn ervaring bij De Schelde werd ik door de toenmalige directeur Carel Flipse gevraagd om bij Schelde Marine Services (SMS) te komen werken. Toen ben ik Quality Controller geworden voor alle inkomende onderdelen en componenten.”
Deze rol heeft hij sindsdien vervuld, ook tijdens de overname door Damen in 2000, waardoor de ‘D’ aan SMS werd toegevoegd en Damen Schelde Marine Services ontstond. Tot een paar jaar geleden, toen zijn opvolger er aan de slag ging, heeft Toon de volledige verantwoordelijkheid gehad van Quality Controller van inkomende goederen bij DSMS. “Ik doe dit werk al meer dan 24 jaar en controleer alle producten die we hebben besteld voordat ze het magazijn in gaan. Ik doe dit door het daadwerkelijke product te vergelijken met de productietekeningen.” Als je door het enorme voorraadmagazijn van DSMS loopt, is het verbazingwekkend om te bedenken dat elk onderdeel – van de kleinste 8mm O-ring tot de grootste cilindervoering van 3 meter lang – onder de ogen van Toon is gekomen. In een wereld van steeds verdergaande automatisering is dit een klus die alleen door een mens gedaan kan worden. “Er is kennis en ervaring voor nodig,” beaamt Toon
4 juli 2024 – dezelfde dag als de jaarlijkse zomerbarbecue van DSMS – wordt Toons laatste werkdag. Zijn pensioenplannen omvatten vrijwilligerswerk bij zijn plaatselijke tennisclub en bij het Zeeuws Bevrijdingsmuseum in Nieuwdorp. “Ik heb in militaire dienst gezeten bij de oprichter van het museum, dus ik ken hem al vele jaren, en er is daar veel werk te doen,” zegt Toon. “Het is een heel interessant museum; het is zeker een bezoek waard als je er nog niet eerder bent geweest.”
We wensen Toon een lang en gelukkig pensioen.