Damen Naval heeft een indrukwekkende reputatie voor het bouwen van hoogwaardige marineschepen. Af en toe worden er ook andere bijzondere schepen gebouwd, zoals bijvoorbeeld ijsbreker en onderzoeksschip ASRV Nuyina. In 2014 bouwde het bedrijf mee aan een ander uitzonderlijk schip: het zeiltrainingsschip Shabab Oman II voor de Koninklijke Marine van Oman. De bouw van de driemaster vierkant getuigde klipper was een gezamenlijk project tussen Damen Shipyards en Damen Naval.
Arjen Poortvliet was destijds nauw betrokken bij het project als de link tussen Gorinchem en Vlissingen. Momenteel is hij Site Team Manager voor het Combat Support Ship-project in Roemenië. Te midden van alle werkzaamheden daar vindt hij tijd voor een gesprek en blikt terug op een bijzonder project. “Het was een complex project. Het contract was getekend met Gorinchem, het schip werd gebouwd in Galatz, Roemenië, en de afbouw is deels in Vlissingen gedaan. DSNS deed de engineering, maar de inkoop en inbedrijfstelling werden door Gorinchem gedaan en de productie was een mix.”
Arjen werkt sinds 2008 bij Damen Naval. Hij is in de afgelopen 15 jaar betrokken geweest bij meerdere projecten, waaronder twee casco’s voor Damen Yachting en het derde fregat voor Marokko. Ook heeft hij een korte periode in Gorinchem gewerkt. Vanwege die ervaring werd hij gevraagd om samen met de nu gepensioneerde Arnoud Both namens Damen Naval het project te begeleiden.
“Mijn rol was vooral het toezicht houden op het dokken, berekeningen te doen voor bijvoorbeeld de kranen die nodig waren om de masten te plaatsen en mensen leveren voor de werkzaamheden in Vlissingen. Ik was tegelijkertijd bezig met JSS Karel Doorman, dus het was wel eens druk, maar het was vooral ook leuk om met de verschillende Damen-bedrijven samen te werken. De set-up van het project was vrij uniek en daarom uitdagend.”
Shabab Oman II is een 87 meter lang schip met een breedte van 11 meter. Ze heeft 29 zeilen van in totaal 2630 vierkante meter en kan daarmee een vaarsnelheid bereiken van 17 knopen. Het schip werd ontworpen door Dykstra Naval Architects, het bedrijf dat ook de Clipper Stad Amsterdam heeft ontworpen. Dit zeilschip is gemodelleerd naar het fregat Amsterdam uit het midden van de 19e eeuw, maar is geen replica en heeft bijvoorbeeld een stalen romp. “De bemanning van de Clipper Stad Amsterdam heeft ons destijds geholpen met de sea trials en ook om de Omaanse bemanning op te leiden”, aldus Arjen.
"Ik heb de overdracht van het schip helaas gemist. De dag ervoor werd mijn dochter Hanne geboren. Dat was een mooie manier om het project af te sluiten.” Arjan Poortvliet
Hoewel de twee schepen veel van elkaar weghebben, is de Shabab Oman II nog een tikje luxueuzer uitgevoerd. Benedendeks zijn verschillende houtsoorten gebruikt, bewerkt in Omaanse stijl. Aan de muren hangen schilderijen en lampen die zo uit Duizend-en-een-nacht kunnen komen. Er is een ziekenhuis, een luxe lobby en behalve het traditionele ronde stuurwiel op het dek ook een moderne brug met alle benodigde apparatuur. Hier bevindt zich ook een kastje met een opengeslagen versie van de heilige Koran. Aan boord is ruimte voor 94 personen: vier VIPs, 54 bemanningsleden en 36 trainees.
De kiel voor het schip werd gelegd in maart 2013 in Galatz. Op 2 december 2013 werd het schip te water gelaten, waarna ze in januari 2014 naar Vlissingen werd gesleept voor de uitrusting. “Toen het schip in Vlissingen aankwam, bleek het niet zo ver gereed als verwacht”, vertelt Arjen. “Ook was de tewaterlating van het schip niet helemaal vlekkeloos verlopen. De waterstand in de rivier was nogal laag en het schip maakte veel vaart. Eenmaal in het water helde ze daardoor nogal ver over en liep het schip wat schade op.”
Om die schade te herstellen en de verdere werkzaamheden uit te voeren, ging het schip Dokloods 2 in bij Damen Yachting. Maar ook dat was een uitdaging. “Het schip heeft een oplopende kiel, waardoor de constructie van het dokbed iets complexer was dan normaal”, herinnert Arjen zich. “Ook was het schip hoger dan gedacht, waardoor we maar tien centimeter speling hadden. We konden gelukkig de blokken tien centimeter laten zakken. Ook hebben we iemand in de kraan gezet om te kijken of het schip niet tegen de bovenkant van de dokloods kwam. Het paste allemaal net.”
In Vlissingen werden ook de masten geplaatst en werd de complexe tuigage aangebracht. “Het plaatsen van de masten staat me nog goed bij”, lacht Arjen. “Die waren gigantisch: de hoogste was vijftig meter. Er moest een speciale kraan geïnstalleerd worden voor het plaatsen van de masten en het aanbrengen van de zeilen.”
Maar het eindresultaat mag er zijn. In de PZC van 13 september 2014 noemde Damen Naval Managing Director Hein van Ameijden de Shaba Oman II “het mooiste schip dat Damen ooit bouwde”. “Het is ook een prachtig schip”, vindt Arjen. “Het was even laveren tijdens het project, maar het is uiteindelijk allemaal goed gekomen. En het resultaat mag er zijn.” Het schip werd op 12 september 2014 opgeleverd aan de Omaanse marine, maar helaas moest Arjen die gelegenheid aan zich voorbij laten gaan. Maar wel voor een heel goede reden: “Op 11 september werd mijn dochter Hanne geboren”, glundert hij. “Dat was een mooie manier om het project af te sluiten.”
Op 14 september 2014 vertrok de Shabab Oman II uit Vlissingen en voer het schip nog één keer langs de boulevard. Na een korte tussenstop in Den Helder begon het op 5 oktober 2014 aan haar thuisreis. Sindsdien heeft ze meerdere grote reizen gemaakt en is ze een graag gezien gast tijdens zeilevenementen. Ze was onlangs even terug in Nederland voor Sail Harlingen van 14-17 juli en van 22 tot 25 juli was het schip te bewonderen in Antwerpen tijdens The Tall Ship Races 2022.