Op een schip is een effectief brandblussysteem van levensbelang. Als je schip in brand staat, kun je niet de brandweer laten komen, of wegvluchten. Het bedrijf Ultra Fog heeft een systeem bedacht waarmee zeer effectief en met minimaal verbruik van water een brand snel kan worden geblust. Door water onder hoge druk via een watermist sproeikop heel fijn te vernevelen en te verspreiden in de ruimte waar de brand woedt, is het vuur in no time onder controle. Het Combat Support Ship dat Damen Naval aan het bouwen is voor de Koninklijke Marine, wordt uitgerust met het watermistsysteem van Ultra Fog.
In 1992 bedacht de Zweed Anders Kjellberg een nieuw systeem om branden mee te bestrijden. Voor het een jaar eerder opgerichte Zweedse bedrijf Ultra Fog ontwierp en patenteerde hij een watermist sproeikop – ook wel nozzle genoemd – die onder zeer hoge druk het water waarmee je een brand blust vernevelt. Ultra Fog verkoopt dit systeem tegenwoordig over de hele wereld. Het bedrijf is sinds 2010 in Italiaanse handen.
Mariecke Siezen is Directeur van Technoship, het agentschap dat Ultra Fog al sinds 1991 in Nederland vertegenwoordigt. “Eigenlijk is het watermistsysteem in eerste instantie ontwikkeld voor de scheepvaart”, vertelt Mariecke. “Maar het kan natuurlijk overal worden toegepast. Het grote voordeel van deze vorm van brandbeveiliging is dat deze veel minder water verbruikt dan een conventionele sprinklerinstallatie. Het schip hoeft dus veel minder water aan boord mee te nemen en dat scheelt een hoop ballast en is beter voor de stabiliteit van het schip. Want met ons systeem doof je het vuur met een fractie van de hoeveelheid water die een sprinklersysteem nodig heeft.”
Ultra Fog leverde eerder al de watervernevelingsinstallatie aan boord van de vier OPV’s van de Hollandklasse (in dienst 2012-2014) en het in 2015 in dienst gestelde Joint Support Ship Zr. Ms. Karel Doorman, het grootste Marineschip van de Nederlandse vloot; allemaal schepen die ook door Damen Naval werden gebouwd. Het systeem is even vernuftig als voor de hand liggend. Het vernevelde water verspreidt zich supersnel door de brandende ruimte en koelt de ruimte direct af, waardoor de hitte en het vuur in rap tempo in hevigheid afnemen. Bovendien neemt de watermist de zuurstof bij het vuur weg, waardoor het niet meer kan opvlammen.
De roetschade die het vuur veroorzaakt is kleiner dan bij gebruik van sprinklers, omdat de roetdeeltjes in de ruimte zich vasthechten aan de mistdeeltjes. En tot slot is er natuurlijk veel minder waterschade. “Als je door de mist loopt word je immers ook veel minder nat dan wanneer je door de regen loopt”, licht Mariecke toe. En er is nóg een voordeel. “Omdat dat vernevelen onder zo’n hoge druk gebeurt, heb je minder dikke leidingen nodig dan voor een sprinklersysteem. Dat betekent dat je minder ruimte aan boord nodig hebt voor het aanleggen van die leidingen.”
"Het grote voordeel van deze vorm van brandbeveiliging is dat deze veel minder water verbruikt dan een conventionele sprinklerinstallatie." Mariecke Siezen
“Het is wel zo dat ons systeem relatief iets duurder in aanschaf is dan conventionele sprinklers, omdat de componenten van hoogwaardige materialen moeten worden vervaardigd om ze goed schoon te kunnen houden.” Het systeem van Ultra Fog zorgt er volgens Mariecke voor dat een brand aan boord al binnen één minuut wordt beheerst en binnen vijf tot tien minuten helemaal is geblust. Ultra Fog levert voor schepen twee soorten watermistsystemen: een systeem met open nozzles en droge leidingen voor in machinekamers, plus een systeem voor de accommodaties met natte leidingen waarbij de nozzles alleen beginnen te vernevelen als er een hitteglaasje breekt.
Dit gebeurt normaal gesproken bij een temperatuur vanaf 57 graden Celsius, maar het glaasje kan ook wel eens per ongeluk barsten. “Om elk risico uit te sluiten dat kostbare apparatuur aan boord van het Combat Support Ship nat wordt, is er in overleg met DMO voor gekozen in het hele schip een systeem van open nozzles aan te leggen. Deze worden in principe handmatig bediend.” Op het moment dat bij brand het watermistsysteem via de nozzles nevel gaat produceren, kan de bemanning op de brug via het Platform Management Systeem waarnemen waar op het schip dat precies gebeurt.
“Speciaal door Ultra Fog ontwikkelde software zorgt ervoor dat die plek dan oplicht op het scherm waar je de doorsnee en lay-out van het hele schip kunt zien.” Inmiddels zijn de watermistsystemen voor het Combat Support Ship al in Galatz, Roemenië, aangekomen, waar het casco wordt gebouwd van het Marine-bevoorradingsschip. Daar zullen ze worden ingebouwd door de werf en vervolgens in bedrijf gesteld door specialisten van Ultra Fog, vertelt Mariecke. Het volgende traject is dat de klant (DMO) samen met een vertegenwoordiger van het classificatiebureau bekijkt of alle vernevelaars naar behoren werken, de Harbour Acceptance Test. Ook daar is Ultra Fog bij aanwezig.
“Net als de aandrijving en de ankeruitrusting is een goed brandbeveiligingssysteem een belangrijke component voor een schip”, besluit Mariecke. “Ook voor de Koninklijke Marine hebben dit soort systemen hoge prioriteit. Wij zijn natuurlijk heel blij dat we hen daarbij van dienst kunnen zijn.”